قلعه رودخان، یکی از شگفتانگیزترین و دیدنیترین بناهای تاریخی ایران، با نامهای دیگری همچون «قلعه حسامی»، «قلعه هزارپله» و «قلعه ساسانی» نیز شناخته میشود. این قلعه که در دل جنگلهای سرسبز گیلان، در شهرستان فومن قرار دارد، به دلیل معماری بینظیر و موقعیت استراتژیک خود، همواره مورد توجه تاریخدوستان و طبیعتگردان بوده است.
تاریخچه و پیشینه قلعه
قدمت قلعه رودخان به دوران ساسانیان باز میگردد و در طول تاریخ بارها مورد بازسازی و مرمت قرار گرفته است. اوج شکوه و استفاده از این قلعه به دوران اسماعیلیان برمیگردد که به عنوان یکی از مهمترین پایگاههای نظامی آنها شناخته میشد. در دوران صفویه نیز از این قلعه برای دفاع از منطقه استفاده میشد.
بر اساس کتیبهای که در ورودی قلعه کشف شده، این بنا در سال ۹۱۸ هجری قمری توسط فردی به نام «حسامالدین امیردباج» مرمت شده است. این کتیبه اکنون در موزه رشت نگهداری میشود و نشاندهنده اهمیت این قلعه در طول تاریخ است.
معماری و ساختار قلعه
قلعه رودخان در ارتفاعی بین ۶۶۵ تا ۷۱۵ متر از سطح دریا واقع شده و به دلیل قرار گرفتن بر روی دو قله، به دو بخش اصلی تقسیم میشود:
- ارگ (بخش شرقی): این بخش شامل محل زندگی حاکم، حرمسرا و چشمه آب است.
- قورخانه (بخش غربی): این بخش شامل محل فعالیتهای نظامی، زندان و بخشهای نگهبانی است.
طول قلعه حدود ۱۵۰۰ متر است و دارای ۶۵ برج و بارو و همچنین دیوار سنگی است که در مسیر رودخانه کشیده شده است. از ویژگیهای منحصربهفرد این قلعه، وجود یک دروازه اصلی در بخش ورودی و دو دروازه در بخش شرقی و غربی است که به آن استحکام بیشتری بخشیده است. جنس مصالح به کار رفته در ساخت قلعه از سنگ و آجر است و در بخشهای مختلف، از ساروج برای استحکامبخشی استفاده شده است.
مسیر دسترسی و طبیعت اطراف
برای رسیدن به قلعه رودخان باید از شهر فومن به سمت روستای «رودخان» حرکت کرد. پس از رسیدن به پارکینگ، باید مسیری حدود ۱۵۰۰ متر را با پای پیاده طی کرد تا به ورودی قلعه رسید. این مسیر، از میان جنگلهای انبوه و سرسبز، با درختان بلند و رودخانهای که در کنار آن جریان دارد، میگذرد و خود به تنهایی یک جاذبه گردشگری محسوب میشود.
مسیر پیادهروی به دلیل وجود پلههای متعدد، کمی دشوار است اما با رسیدن به بالای قلعه، چشمانداز خیرهکننده اطراف، خستگی راه را از بین میبرد. در طول مسیر، فروشگاههای کوچکی برای خرید سوغاتی و خوراکی نیز وجود دارند.
چرا باید از قلعه رودخان دیدن کرد؟
بازدید از قلعه رودخان تجربهای فراموشنشدنی است که ترکیبی از تاریخ، معماری و طبیعت را به شما هدیه میدهد. این قلعه نه تنها یک اثر تاریخی، بلکه نمادی از مقاومت و پایداری در برابر گذر زمان است. قرار گرفتن قلعه در دل طبیعت بکر و جنگلهای گیلان، فرصتی عالی برای پیادهروی، عکاسی و لذت بردن از هوای پاک است.
قلعه رودخان گنجینهای ارزشمند از تاریخ و فرهنگ ایران است که هر ایرانی باید دستکم یک بار از آن دیدن کند. اگر به دنبال سفری متفاوت و پرماجرا هستید، بازدید از این دژ هزارساله را به شما پیشنهاد میکنیم.
